Hieronder vindt u het programma van 4 maart 2018

Karin Peeters-Kneepkens

gastvrouw

“Geboren en getogen in Limburg. Getrouwd en ik mag moeder zijn van twee prachtige dochters (24 en 21 jaar). Accountmanager bedrijven bij de gemeente Maasgouw, gecertificeerd mediator, vrijwilliger bij Buurtbemiddeling en presentator/organisator. “Samen”, “verbinden” en “in contact blijven” zijn sleutelwoorden voor mij. Met 30 jaar communicatie-ervaring weet ik hoe belangrijk goed en helder communiceren is. En de basis daarvoor is goed luisteren. Dat vertaalt zich in de dingen die ik doe. Voor mijn werk als accountmanager bedrijven is het essentieel goed te kunnen luisteren naar de wens/klacht van de ondernemer in onze gemeente en daar dan daadwerkelijk iets mee te doen en dat terug te koppelen. Bijna als vanzelf volgde uit mijn communicatiewerk de passie voor het organiseren en presenteren. Zakelijk, als inleider/voorzitter van informatieavonden en andere bijeenkomsten. Eén van de projecten waar ik nog steeds met veel plezier en trots op terugkijk is de organisatie van het programma van Koninginnedag 2011 in Thorn.”

“Ik heb ontdekt hoe vaak mensen naast elkaar heen praten en er conflicten ontstaan omdat men niet weet wat men van elkaar verwacht. Vandaar dat ik de opleiding tot gecertificeerd mediator heb gevolgd. Als vrijwilliger ben ik als bemiddelaar actief bij Buurtbemiddeling. Het is telkens weer bijzonder en leerzaam om te zien hoe er begrip ontstaat door te luisteren naar elkaar. Presenteren trekt me vooral door de diversiteit aan onderwerpen, van OLS-journaals, minidocumentaires over OLS-gerelateerde onderwerpen tot de presentatie van concerten en liedjesavonden.”

Peter Peters

hoogleraar nanobiologie

Zijn Universiteitslaboratorium Maastricht heeft een doorbraak weten te veroorzaken in ziekte van Alzheimer. Eiwitophopingen in de hersenen zijn mogelijk de oorzaak van deze ziekte. Demente mensen met de ziekte van Alzheimer hebben die eiwitophopingen in hun hersencellen. Hoe die eiwitresten zijn gestapeld, laten onderzoekers uit het laboratorium van nanobioloog Prof. Peter Peters in samenwerking met collega’s uit Jülich, Düsseldorf en Hamburg zien. De gedetailleerde structuur ervan is vastgesteld met cryo-elektronenmicroscopie. Het werk is gepubliceerd in Science.
Peter Peters zal op zijn bekende enthousiaste en begrijpelijke wijze de onderzoeksgegevens met mooie en duidelijke beelden voor het voetlicht brengen. De titel van zijn lezing luidt: ‘Hoe zijn in zieke hersenen de eiwitresten gestapeld; het nut en de schoonheid van nanobiologie voor gezondheid’. Hij zal ook laten zien hoe zijn onderzoek, in samenwerking met de Nobelprijswinnaar Stanley Prusiner, het verband aantoont van de gekke koeienziekten met de ziekte Alzheimer. Aansluitend aan zijn lezing is er gelegenheid tot het stellen van vragen.

Har Parren

column

“Het begon allemaal ruim 45 jaar geleden. Als secretaris van de personeelsvereniging van ons bedrijf moest ik bij ziekte van de voorzitter hem vervangen en een toespraak houden bij het 25-jarig jubileum van de eerste werknemer van het bedrijf. Om niets te vergeten en geen fouten te maken, zette ik alles op papier. Het werd een succes en voortaan was ik de spreekstalmeester bij alle activiteiten. Tientallen toespraken heb ik geschreven voor mijzelf en voor anderen. Ook schrijf ik jaarlijks sketches voor de bonte avonden en ik ga in politiekdebat met B. & W. van onze gemeente Leudal over het gevoerde en in mijn ogen te voeren beleid op de Galazitting op carnavalszondag.
Na cursussen in het dialect bij Veldeke schrijf ik veel verhalen/columns in het Grathems dialect. Bij oprichting van Veldekens Sjrieverskrink Midden Limburg was ik een der eerste leden. Werken van mij zijn o.a. te vinden in diverse Platbook-uitgaven.”

De Sjrieverskrink Midde-Limburg (SML) is ’ne informele krink van 10 ambitieuze amateursjrievers mit es doel in de Limburgse taal, mit al zien versjille, te sjrieve, zich óngerein dao-in mit goje raod te óngersteune en zich neet hove te sjenere.
De SML is vrieblievendj en volledig ónaafhankelik van de vereniging Veldeke en haet ouch geine officiële status es stichting of vereniging. Daonaeve zeen waal weer twieë leden van de SML lid van ’t hoofdbestuur van Veldeke.

De SML is, mit alle waardering en respek, neet verantwaordelik veur activiteiten en publicaties die lede privé samestèlle, presentere en organisere.
Alle lede zeen lid van ein of mieë kringe van Veldeke en de SML wuuertj geregeldj gevraog óm aan activiteite van kringe mit te doon.Werk van lede van de SML zeen op persuuenlike titel te laeze in Platbook,Veldjbekèt,Veldjgewas en in versjillende waekblajer in de regio. Óm lid te waere van de SML zeen gein eise gestèldj aan laeftied en/of woonplaats. Vanzelfspraekendj mótte de lede ’n redelijke oetdrökkingsvaardigheid in de Limburgse taal höbbe, zoeawaal sjriftelik es ouch mondeling.

De lede van de SML kómme (es regel) edere twieëdje zaoterdig vanne maondj bie-ein in kefee ’t Heukske in St.-Joeas. De maondje juli en augustus zeen fekansiemaondje.

Meistal spraeke veer ’n oetdagendj thema aaf óm euver te sjrieve. Det kintj ’n gedich zeen, ’n kort verhaol, e sprookje of ’ne column. Die wèrkstökke waere ’n aantal daag veure bie-einkóms aan alle lede gestuurdj en oppe bie-einkóms beurtelings veurgelaeze en van opboewendj commentaar veurzeen.

Thema’s wore de aafgeloupe periode o.a.: zintuiglik sjrieve (veule, zeen, ruke, huuere en preuve), vrieheid/ónvrieheid, kirmes, sprookjes, humor, en vriejen tied. In de loup van de jaore zeen veer óngerein de versjille in spelling en oetspraok gaon waardere. Veer maken ós waal, mit respek, attent op pertinente spellingsfaelers, ónnuuedige herhaolingen, stopwäördjes en ‘Hollandisme’.

De bedoeling is óm in de verhaole en gedichte euver ’t laeve de wörkelikheid mit aksie sjoeaner en sterker te make. ’t Geit veural óm spele mit taal en orginaliteit.

Ángeles Nieto

beeldend kunstenaar

Als vervolg op de succesvolle achtdelige serie ‘Krabbé zoekt Picasso’ organiseerde AVRO/TROS in 2017 een grote kunstwedstrijd waaraan iedereen mee kon doen. De omroep daagde beginnende en ervaren kunstenaars uit een Picasso geïnspireerd schilderij, beeldhouwwerk, foto of tekening te maken. Naast een expositie in het Van Abbemuseum kon de winnaar een 7-daagse kunstreis Pablo Picasso voor 2 personen winnen. Er kwamen 3000 inzendingen binnen, waaruit de jury 25 werken koos waarop gestemd kon worden. Deze voorselectie werd geëxposeerd in het Vondelparkpaviljoen, het Amsterdams onderkomen van de omroep AVRO/TROS. Onder die 25 genomineerden bevond zich ook de in Thorn woonachtige kunstenares Ángeles Nieto.Er was een juryprijs en een publieksprijs.De juryprijs werd gewonnen door Jacqueline Hoebers uit Horst. Ángeles Nieto vond het enorm vererend met haar werk in de finaleronde te hebben mogen staan.

Ángeles Nieto rondde in 1993 haar studie af aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Maastricht. Dit na de opleiding kunstgeschiedenis in haar geboorteplaats Madrid gevolgd te hebben. Haar werk is vooral kleurrijk en levendig. Haar Spaanse achtergrond komt erin heel duidelijk naar voren, zowel qua kleur, thematiek als vorm. Licht en donker, realiteit en droom, aards en hemels zijn items die telkens terugkeren.
Sinds haar afstuderen is haar werk op veel plaatsen in Nederland en het buitenland te vinden. Het is regelmatig tentoongesteld. Nieto’s kunstwerken bevinden zich binnen Nederlandse, Duitse, Spaanse, Belgische en Japanse collecties.

In het oogspringend was haar kunstproject ‘Verbonden in kleur’ dat in 2011 in het witte stadje Thorn werd uitgevoerd. De verhalen van mensen uit Thorn in de abdijkerk, de expositie van Ángeles Nieto in het museum ‘Het Land van Thorn’ en de verbinding in kleur tussen het museum en de abdijkerk. Het lint opende visueel de ramen, figuurlijk de harten en monden van de mensen.

Karel Ruijten

gedicht

In 2003 is op initiatief van Veldeke een schrijverskring opgericht, waarvan Karel Ruijten vanaf het begin lid is. De allereerste keer dat hij mee deed aan de ‘Groot-Limburgse Veldeke Dialekpries’, won hij in Thorn in 1996 de 3e Prijs. Zijn gedichten, columns en korte verhalen zijn gepubliceerd in Platbol, een uitgave van het Huis voor de Kunsten.
Karel is geboren in Echt, groeide op in Montfort, maar woont al ruim veertig jaar in Roermond. Hij was accountmanager bij een energiebedrijf met als werkterrein de hele provincie Limburg. Vanuit zijn beroepsmatig leven heeft hij interesse ontwikkeld in creatief schrijven. Aanvankelijk in de standaardtaal, maar later ook in de Limburgse taal. Mede daardoor is hij lid van Veldeke Limburg geworden.

De Sjrieverskrink Midde-Limburg (SML) is ’ne informele krink van 10 ambitieuze amateursjrievers mit es doel in de Limburgse taal, mit al zien versjille, te sjrieve, zich óngerein dao-in mit goje raod te óngersteune en zich neet hove te sjenere.
De SML is vrieblievendj en volledig ónaafhankelik van de vereniging Veldeke en haet ouch geine officiële status es stichting of vereniging. Daonaeve zeen waal weer twieë leden van de SML lid van ’t hoofdbestuur van Veldeke.

De SML is, mit alle waardering en respek, neet verantwaordelik veur activiteiten en publicaties die lede privé samestèlle, presentere en organisere.
Alle lede zeen lid van ein of mieë kringe van Veldeke en de SML wuuertj geregeldj gevraog óm aan activiteite van kringe mit te doon.Werk van lede van de SML zeen op persuuenlike titel te laeze in Platbook,Veldjbekèt,Veldjgewas en in versjillende waekblajer in de regio. Óm lid te waere van de SML zeen gein eise gestèldj aan laeftied en/of woonplaats. Vanzelfspraekendj mótte de lede ’n redelijke oetdrökkingsvaardigheid in de Limburgse taal höbbe, zoeawaal sjriftelik es ouch mondeling.

De lede van de SML kómme (es regel) edere twieëdje zaoterdig vanne maondj bie-ein in kefee ’t Heukske in St.-Joeas. De maondje juli en augustus zeen fekansiemaondje.

Meistal spraeke veer ’n oetdagendj thema aaf óm euver te sjrieve. Det kintj ’n gedich zeen, ’n kort verhaol, e sprookje of ’ne column. Die wèrkstökke waere ’n aantal daag veure bie-einkóms aan alle lede gestuurdj en oppe bie-einkóms beurtelings veurgelaeze en van opboewendj commentaar veurzeen.

Thema’s wore de aafgeloupe periode o.a.: zintuiglik sjrieve (veule, zeen, ruke, huuere en preuve), vrieheid/ónvrieheid, kirmes, sprookjes, humor, en vriejen tied. In de loup van de jaore zeen veer óngerein de versjille in spelling en oetspraok gaon waardere. Veer maken ós waal, mit respek, attent op pertinente spellingsfaelers, ónnuuedige herhaolingen, stopwäördjes en ‘Hollandisme’.

De bedoeling is óm in de verhaole en gedichte euver ’t laeve de wörkelikheid mit aksie sjoeaner en sterker te make. ’t Geit veural óm spele mit taal en orginaliteit.

Ton Engels

muzikale duizendpoot

Ton Engels is van vele muzikale markten thuis: songwriter, gitarist, zanger en docent songwriter / gitaar / bandcoach aan de Rock Academie Tilburg. Op 6 oktober 2017 presenteerde hij zijn nieuwste album Herfstkampioen’. Hij maakte een aantal albums waarvan de teksten geschreven zijn in het dialect van zijn geboortedorp Helden-Panningen. ‘Herfstkampioen’ is de opvolger van ‘Alles In De Grip’. Dat album verscheen in 2010. “Dus het moest wel weer eens”, zegt hij zelf erover. Wat opvalt in zijn werk is zijn akkoordenrijkdom, zijn bijzondere wendingen en zijn kracht als verhalenverteller. Alles zit er in: humor, diepgang, inkeer, zelfspot

Hieronder vindt u het programma van 14 januari 2018

Agnes Stijnen

gastvrouw

Agnes Stijnen vindt het een uitdaging om als ceremonieel spreker of presentator een bijdrage te leveren aan een presentatie, een huwelijksvoltrekking, een uitvaart e.a.

Agnes heeft ervaring opgedaan als BABS (buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand), als tv-presentatrice, spelbegeleider, spreker tijdens evenementen en als actrice in commercials en films. Ze wil mensen entertainen en emotioneren. Presenteren is haar passie en ze stapt dan ook graag in het spotlicht van het Torna | Cultura – café.

Barbara de Vries

verhalenverteller

Barbara de Vries is theater en taal. Ze maakt als ‘Theaterrabarber’ al jarenlang theater en vertelsels voor volwassenen en ook voor kinderen.
‘Theaterrabarber’ is hét adres voor storytelling, theater en vertelsels op maat. Met haar verhalen neemt ze de toeschouwers met woorden, gebaren en mimiek die je vanaf het eerste moment grijpt, op sleeptouw. Haar verhalen zijn vaak vrolijk van toon, meeslepend en verrassend. Van streekverhalen tot sprookjes, waargebeurd of uit de duim gezogen, spannende spinsels of vrolijke verzinsels. Barbara de Vries is van alle markten thuis.

Riky Simons-Julicher

gedicht

Riky leest twee gedichten voor in het dialect. Ze is een ‘Zjwamer maedje’ (uit Swalmen dus). Werkte voorheen in het basisonderwijs en op een advocatenkantoor. Ze schreef eerder al wel verslagen, notulen, uitnodigingen voor verenigingen. Rond haar veertigste ontdekte ze dat schrijven in ’t Zjwaams haar gemakkelijk afging en voelde ze zich uitgedaagd om gedichten bij beelden in haar dorp te maken. Toen die ‘op’ waren, waagde ze zich aan natuuronderwerpen, markante gebouwen, gebeurtenissen in het dorp, en recent ook aan versjes voor jonge kinderen. Spelen met taal, onderzoeken welke woorden rijmen in het dialect, leuke oude (maar niet ouderwetse) woorden gebruiken, en gemakkelijk te begrijpen, zijn kenmerken van haar gedichten.

Riky gaf twee boekjes uit: ‘óm ós haer’ in 2008 en ‘eerste wäördjes’- een voorleeswoordenboekje voor peuters en kleuters- in 2016.
Behalve lid van Sjrieverskrink Midde-Limburg is ze lid van de Commissie Volkscultuur en het Provinciaal Bestuur van Veldeke Limburg, waar naar hartenlust ‘plat’ geschreven kan worden.

De Sjrieverskrink Midde-Limburg (SML) is ’ne informele krink van 10 ambitieuze amateursjrievers mit es doel in de Limburgse taal, mit al zien versjille, te sjrieve, zich óngerein dao-in mit goje raod te óngersteune en zich neet hove te sjenere.
De SML is vrieblievendj en volledig ónaafhankelik van de vereniging Veldeke en haet ouch geine officiële status es stichting of vereniging. Daonaeve zeen waal weer twieë leden van de SML lid van ’t hoofdbestuur van Veldeke.

De SML is, mit alle waardering en respek, neet verantwaordelik veur activiteiten en publicaties die lede privé samestèlle, presentere en organisere.
Alle lede zeen lid van ein of mieë kringe van Veldeke en de SML wuuertj geregeldj gevraog óm aan activiteite van kringe mit te doon.Werk van lede van de SML zeen op persuuenlike titel te laeze in Platbook,Veldjbekèt,Veldjgewas en in versjillende waekblajer in de regio. Óm lid te waere van de SML zeen gein eise gestèldj aan laeftied en/of woonplaats. Vanzelfspraekendj mótte de lede ’n redelijke oetdrökkingsvaardigheid in de Limburgse taal höbbe, zoeawaal sjriftelik es ouch mondeling.

De lede van de SML kómme (es regel) edere twieëdje zaoterdig vanne maondj bie-ein in kefee ’t Heukske in St.-Joeas. De maondje juli en augustus zeen fekansiemaondje.

Meistal spraeke veer ’n oetdagendj thema aaf óm euver te sjrieve. Det kintj ’n gedich zeen, ’n kort verhaol, e sprookje of ’ne column. Die wèrkstökke waere ’n aantal daag veure bie-einkóms aan alle lede gestuurdj en oppe bie-einkóms beurtelings veurgelaeze en van opboewendj commentaar veurzeen.

Thema’s wore de aafgeloupe periode o.a.: zintuiglik sjrieve (veule, zeen, ruke, huuere en preuve), vrieheid/ónvrieheid, kirmes, sprookjes, humor, en vriejen tied. In de loup van de jaore zeen veer óngerein de versjille in spelling en oetspraok gaon waardere. Veer maken ós waal, mit respek, attent op pertinente spellingsfaelers, ónnuuedige herhaolingen, stopwäördjes en ‘Hollandisme’.

De bedoeling is óm in de verhaole en gedichte euver ’t laeve de wörkelikheid mit aksie sjoeaner en sterker te make. ’t Geit veural óm spele mit taal en orginaliteit.

Louis Raemaekers

met pen en potlood als wapen

Op 3 november 2017 is de Maasbrug in Roermond omgedoopt tot Louis Raemaekersbrug. De nieuwe naam werd onthuld in aanwezigheid van de ambassadeurs van België, Duitsland en Frankrijk, en hoge vertegenwoordigers van Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Naar aanleiding van deze memorabele naamgeving besteedt Hein van der Bruggen, secretaris van de Stichting Louis Raymaekers, aandacht aan het leven en werk van de uit Roermond afkomstige schilder en (politiek) tekenaar Louis Raemaekers.

Louis Raemaekers wees Nederland er vanaf de eerste dag van WO I op, dat het België te hulp moest schieten. Hij deed dat met vlijmscherpe cartoons in De Telegraaf. Vanaf 1915 raakten zijn tekeningen steeds meer verspreid, tot ze een van de geduchtste wapens werden in de internationale propagandavoering. Hoewel in het buitenland grootheden hem loofden en persoonlijk ontvingen, lag de eigenzinnige Louis Raemaekers in eigen land beduidend minder goed.
Dit kwam door zijn scherpe anti-Duitse politieke prenten tijdens WO I, waarin Nederland juist alle moeite deed om neutraal te blijven. Als cartoonist zette Raemaekers zijn pen en potlood in als ‘wapen’. De Duitsers zetten een prijs op het hoofd van de uit het neutrale Nederland afkomstige tekenaar. Het belette Raemaekers, intussen uitgeweken naar Engeland, echter niet om door te gaan met zijn spotprenten die in duizenden kranten, tijdschriften en publicaties over de hele wereld verschenen.

Mia van Wegberg-Kurvers

column

Mit miene maedjesnaam sjrief ich mich Mia Kurvers en nao ’t trouwe koom dao van Wegberg väör. Gebaore en getaoge in Ech in ein sjoestersgezin. Mien vader en moder wirkdje hel in de wirkplaats en sjoonwinkel óm häör 6 kènjer ordentelik graot te brènge. Det is häör good gelöktj. Al lang bön ich moder van twieë kènjer en oma van vief kleinkènjer. Ich höb zevenentwintig jaor gewirktj op de speciale basissjoal “De Horst” in Ech es administratieve krach. ’n Bezunjere baan wo ich nag stieëds mit väöl plezeer aan terök dènk.

Óngertösse gepensioneerdj en mit miene man perbeer ich te genete van alles waat op ós paad kömptj.
Väöl vrieje tied geit op aan leuke dènger zoaes: bloomsjikke, volleyballe, organisere, vastelaovendj, femielie en noe ouch aan sjvieve. Zeve jaor geleje höb ich de cursus laeze en sjrieve van Veldeke Krink Ech gevolgdj bie Piet Aben. Nao ’t sjrieve van ’t meisterstök vroog m’n mich èns te gaon kieke bie de Sjrieverskrink Midde Limburg. Vanoet ’t make van verslage, leedjes en Sinterklaosgedichjes -mit name in ’t Echter dialek- woor ich waal nusjieërig nao die “club”. Ich wól waal aanwiezinge en advieze óm det waat ich wól vertèlle zoa sjoan mäögelik op te sjrieve. Dao lieër ich nag stieëds van. In fantasieverhaole kèn ich mich richtig oetlaeve en det doon ich ’t leefste. In inkele Platbeuk staon d’r ’n paar. Ongertösse bön ich zoa wuud det ich durf te sjrieve waat ich veul en vènj ónger angere in columns. Ich perbeer daoróm ouch noe mit ’n actueel thema ’n biedrage te levere aan dit programma van Torna Cultura.

De Sjrieverskrink Midde-Limburg (SML) is ’ne informele krink van 10 ambitieuze amateursjrievers mit es doel in de Limburgse taal, mit al zien versjille, te sjrieve, zich óngerein dao-in mit goje raod te óngersteune en zich neet hove te sjenere.
De SML is vrieblievendj en volledig ónaafhankelik van de vereniging Veldeke en haet ouch geine officiële status es stichting of vereniging. Daonaeve zeen waal weer twieë leden van de SML lid van ’t hoofdbestuur van Veldeke.

De SML is, mit alle waardering en respek, neet verantwaordelik veur activiteiten en publicaties die lede privé samestèlle, presentere en organisere.
Alle lede zeen lid van ein of mieë kringe van Veldeke en de SML wuuertj geregeldj gevraog óm aan activiteite van kringe mit te doon.Werk van lede van de SML zeen op persuuenlike titel te laeze in Platbook,Veldjbekèt,Veldjgewas en in versjillende waekblajer in de regio. Óm lid te waere van de SML zeen gein eise gestèldj aan laeftied en/of woonplaats. Vanzelfspraekendj mótte de lede ’n redelijke oetdrökkingsvaardigheid in de Limburgse taal höbbe, zoeawaal sjriftelik es ouch mondeling.

De lede van de SML kómme (es regel) edere twieëdje zaoterdig vanne maondj bie-ein in kefee ’t Heukske in St.-Joeas. De maondje juli en augustus zeen fekansiemaondje.

Meistal spraeke veer ’n oetdagendj thema aaf óm euver te sjrieve. Det kintj ’n gedich zeen, ’n kort verhaol, e sprookje of ’ne column. Die wèrkstökke waere ’n aantal daag veure bie-einkóms aan alle lede gestuurdj en oppe bie-einkóms beurtelings veurgelaeze en van opboewendj commentaar veurzeen.

Thema’s wore de aafgeloupe periode o.a.: zintuiglik sjrieve (veule, zeen, ruke, huuere en preuve), vrieheid/ónvrieheid, kirmes, sprookjes, humor, en vriejen tied. In de loup van de jaore zeen veer óngerein de versjille in spelling en oetspraok gaon waardere. Veer maken ós waal, mit respek, attent op pertinente spellingsfaelers, ónnuuedige herhaolingen, stopwäördjes en ‘Hollandisme’.

De bedoeling is óm in de verhaole en gedichte euver ’t laeve de wörkelikheid mit aksie sjoeaner en sterker te make. ’t Geit veural óm spele mit taal en orginaliteit.

Ruud Dullens

training voor ruimtevaarders vanuit Ittervoort

Het bedrijf Blue Tea, gevestigd in Ittervoort, is dagelijks bezig met de ontwikkeling van leermiddelen die kennisoverdracht effectiever maken. Blue Tea ontwikkelt simulaties en serious games, waarbij gebruik wordt gemaakt van nieuwe technieken, zoals virtual reality.
Ruud Dullens, mede-eigenaar van Blue Tea, is te gast en vertelt over de spectaculaire ontwikkelingen bij Blue Tea. De nieuwste ontwikkeling is die van een training voor de bediening van de CST-100 Starliner van Boeing. Hierbij zullen astronauten getraind worden op basis van virtual reality-oplossingen, zoals die bedacht zijn door Blue Tea. Voor ruimtefanaten ziet de toekomst er daardoor rooskleurig uit. Volgens NASA is het namelijk echt mogelijk om in 2018 als toerist door de ozonlaag geschoten te worden. Bij de laatste loodjes speelt Blue Tea een cruciale rol.

‘Technologiebedrijf Blue Tea werd door Boeing geselecteerd als partner om de training van ruimtevaarders te ontwikkelen. Zo’n training is bepaald geen futiliteit, want astronauten worden blootgesteld aan extreme omstandigheden.
Wie zich hier niet op voorbereidt, wordt al tijdens de lancering kotsmisselijk. In vergelijking met de andere effecten op het lichaam is dat evenwel nog tamelijk onschuldig. Zo wordt het evenwichtsorgaan ontregeld en verergeren eventuele hart- en vaatziekten. De oplossing die Blue Tea aandraagt, heet virtual reality. Ruud Dullens zegt hierover: “Gevaar en stress kun je niet altijd in een fysieke omgeving trainen. Met virtual reality kun je deze zo goed mogelijk nabootsen. Daarnaast kun je deze tegen beheersbare kosten bouwen, draaiend houden en ook aanpassen.”

Bron: De Telegraaf.
Afbeeldingen en filmpjes zijn te zien op internet: https://youtu.be/svP9W_N4d5c en ook: https://youtu.be/6VYIUi9H3vM

PYURE

kleurrijke luistermuziek

Zangeres Marieke van der Leijé en gitarist/zanger Jos van Rens vormen samen het opmerkelijke duo ‘PYURE’.
Zangeres Marieke en zanger/gitarist Jos zitten muzikaal op dezelfde golflengte. Dat zie je. Dat voel je. Dat hoor je.
PYURE verrast en verwent het publiek met kleurrijke luistermuziek. Het duo speelt eigen werk en arrangementen van de mooiste songs uit de popmuziek. Meer dan 160 optredens binnen twee jaar getuigen van een waardevolle samenstelling. Een oase van genieten en rust in een wereld van lawaai. Puur, authentiek en luisterrijk, vandaar PYURE.

PYURE speelt tijdens hun nieuwste theaterprogramma de mooiste songs van Leonard Cohen & Eva Cassidy in hun eigen bekende PYURE-arrangementen. Voor Leeuwarden Europese Culturele Hoofdstad 2018 bracht PYURE in oktober 2017 een album uit met 14 Leonard Cohen songs, deels vertaald in het Limburgs, Zeeuws en Nederlands. Het duo werd bij dit project ondersteund door topmuzikanten. In 2018 is PYURE onder andere uitgenodigd voor een concert tijdens het internationale culturele event in Leeuwarden, naast alle andere festivals, theaters en podia in hun agenda.

Hieronder vindt u het programma van 26 november 2017

Chris Trines

gastheer

Gastheer Chris Trines maakt en presenteert al ruim 30 jaar radio- en tv-programma’s. Hij kreeg dit jaar de Veldeke Pluum van de Veldeke Kring Roermond uitgereikt. Chris is een echte duizendpoot, die voor de Limburgse taal en volkscultuur van grote betekenis is. Hij heeft zich ontwikkeld tot een echte kenner van de Limburgse dialectmuziek.

Chris Trines is begonnen bij de Ziekenomroep Roermond, waar hij kennis maakte met het medium radio. Later na richtte hij de ‘Stichting Gaer Gedaon’ op, een muziekprogramma waarin hij Limburgse muziek laat horen. Samen met Veldeke Roermond heeft deze stichting jaren geleden het dialectprogramma Platjetoe gemaakt om de Limburgse taal en spelling onder de aandacht te brengen.

Arie van der Lee

projectleider Gaza-strook

Als oud-burgemeester van Thorn (1991-1997) en sinds 6 jaar weer woonachtig in Limburg (Weert) is Arie van der Lee nog altijd nauw betrokken bij de ontwikkelingen in Thorn. Na zijn pensionering is hij zich meer gaan toeleggen op ontwikkelingshulp en sinds 3 jaar is hij voorzitter van het Rode Kruis afdeling Weert. Eind vorig jaar is hij benaderd om interim-projectleider te worden voor het Internationale Rode Kruis. In januari 2017 werd hij gevraagd de projectleider te vervangen in de Palestijnse gebieden. Het was voor hem bijzonder interessant om in de keuken te kijken van het Internationale Rode Kruis en dan wel in een gebied waar vrijwel niemand binnen komt en vrijwel niemand van de inwoners Gaza mag en kan verlaten. Bovendien hebben de inwoners in de voorbij 10 jaren drie oorlogen en bombardementen aan den lijve ondervonden.

Het zwaartepunt lag in Gaza waar het Nederlandse Rode Kruis jaarlijks ruim 1 miljoen euro investeert in de gezondheidszorg: ondersteuning van twee ziekenhuizen, diverse kleine klinieken, verstrekken van medische apparatuur en medicijnen, en (preventieve) voorlichting in het kader van de gezondheidszorg.
Namens het Rode Kruis heeft Van der Lee tijdens twee periodes van vijf weken er zijn bijdrage geleverd.
Hij wil zijn ervaringen in de Palestijnse gebieden graag met de bezoekers van het Torna | Cultura – café delen. Zijn verhaal wordt ondersteund door foto’s uit het gebied.

Uit: THE RIGHTS FORUM (mei 2017)
“Rode Kruis waarschuwt: zonder ingrijpen gaat Gaza ten onder”
Waar al jaren voor wordt gewaarschuwd, is bezig werkelijkheid te worden: in de Palestijnse Gaza-strook dreigt een acute crisis. Een menswaardig bestaan is er nagenoeg onmogelijk. Het Rode Kruis roept de wereld op tot ingrijpen.
Het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC) waarschuwt dat de infrastructuur en economie van Gaza het punt van volledige ineenstorting hebben bereikt, en dat ook op het terrein van volksgezondheid en milieu een acute crisis dreigt. De organisatie – in de regel spaarzaam met alarmerende berichten – stelt dat onmiddellijke ingrijpen geboden is.

Kerkschatten in 'Het Land van Thorn'

inventarisatie van bijzondere kerkschatten

De komende drie jaar worden alle waardevolle kunstvoorwerpen in alle Limburgse kerken geïnventariseerd. Een centrale database vervangt de papieren inventarisatielijsten van de vorige eeuw. Sander van Daal, kunsthistoricus en projectleider, en Lennart Willems, projectmedewerker, zijn de voorbije weken en maanden de kerken in het Land van Thorn langs geweest om er alle waardevolle kunstvoorwerpen te inventariseren. Het roerend religieus erfgoed werd gefotografeerd, beschreven en gedocumenteerd. Ze deden er opmerkelijke ontdekkingen. Alle verzamelde gegevens worden in een besloten database opgeslagen, zodat er op termijn een goed gedocumenteerd overzicht ontstaat van alle religieuze kunst en waar die zich bevindt. Sander van Daal vertelt over de inventarisatie van de bijzondere kerkschatten in het cluster Emmaus: Neeritter, Ittervoort, Panheel, Heel, Hunsel, Thorn, Wessem, Beegden, Haler-Uffelse en Ell.

De inventarisatie in heel Limburg wordt uitgevoerd door het Bisdom Roermond, in samenwerking met organisaties als het Huis voor de Kunsten, de Monumentenwacht Limburg, diverse Limburgse musea en het religieus museum Catharijnenconvent in Utrecht. Bij wijze van proef worden de kerken in het dekenaat Thorn geïnventariseerd. Er wordt daarbij niet alleen naar schilderijen en beelden gekeken, maar ook naar liturgisch vaatwerk, reliekhouders, kandelaars, paramenten en bijzondere boeken. De inventarisatie is van belang voor een goed beheer van de kunst, maar biedt kerken ook de mogelijkheid om verantwoorde keuzes te kunnen maken bij sluiting of herbestemming. Het project moet in het voorjaar van 2020 afgerond zijn. Het projectteam wordt daarbij ondersteund door een groot aantal vrijwilligers. De Provincie Limburg en het Mondriaanfonds financieren het project voor een groot deel.

Lisa Naus

column

“Lisa Naus is mijn auteursnaam en tevens de naam van mijn moeder, die vlak na mijn geboorte is gestorven. Het gebruik van haar naam vervult mij met warmte, omdat ik me op deze manier met haar verbonden voel. Ook zie ik het als een eerbetoon aan de echte Lisa Naus. Met pas op mijn 61e een eerste roman, mag je me gerust een laatbloeier noemen. Toch heb ik al vanaf dat ik kan lezen een soort liefdesrelatie met het geschreven woord, inmiddels dus uitgegroeid tot een passie. Tijdens het schrijven keer ik me naar binnen, worstel alles wat daar ontkiemt naar buiten en maak er een aansprekende tekst van. Het is een groeiproces, dat zijn weerslag heeft op mijn innerlijk leven”.

Lisa Naus maakt deel uit van de Sjrieverskrink Midde-Limburg. Een groep enthousiaste schrijvers die graag met taal aan de gang gaat, louter voor hun plezier en die zeker niet de behoefte hebben aan literaire hoogstandjes.

Ze leest in het Torna | Cultura –café op zondag 26 november 2017 een door haar geschreven column voor.

De Sjrieverskrink Midde-Limburg (SML) is ’ne informele krink van 10 ambitieuze amateursjrievers mit es doel in de Limburgse taal, mit al zien versjille, te sjrieve, zich óngerein dao-in mit goje raod te óngersteune en zich neet hove te sjenere.
De SML is vrieblievendj en volledig ónaafhankelik van de vereniging VELDEKE en haet ouch geine officiële status es stichting of vereniging. Daonaeve zeen waal weer twieë leden van de SML lid van ’t hoofdbestuur vanVeldeke.

De SML is, mit alle waardering en respek, neet verantwaordelik veur activiteiten en publicaties die lede privé samestèlle, presentere en organisere.
Alle lede zeen lid van ein of mieë kringe van VELDEKE en de SML wuuertj geregeldj gevraog óm aan activiteite van kringe mit te doon.Werk van lede van de SML zeen op persuuenlike titel te laeze in Platbook,Veldjbekèt,Veldjgewas en in versjillende waekblajer in de regio. Óm lid te waere van de SML zeen gein eise gestèldj aan laeftied en/of woonplaats. Vanzelfspraekendj mótte de lede ’n redelijke oetdrökkingsvaardigheid in de Limburgse taal höbbe, zoeawaal sjriftelik es ouch mondeling.

De lede van de SML kómme (es regel) edere twieëdje zaoterdig vanne maondj bie-ein in kefee ’t Heukske in St.-Joeas. De maondje juli en augustus zeen fekansiemaondje.

Meistal spraeke veer ’n oetdagendj thema aaf óm euver te sjrieve. Det kintj ’n gedich zeen, ’n kort verhaol, e sprookje of ’ne column. Die wèrkstökke waere ’n aantal daag veure bie-einkóms aan alle lede gestuurdj en oppe bie-einkóms beurtelings veurgelaeze en van opboewendj commentaar veurzeen.

Thema’s wore de aafgeloupe periode o.a.: zintuiglik sjrieve (veule, zeen, ruke, huuere en preuve), vrieheid/ónvrieheid, kirmes, sprookjes, humor, en vriejen tied. In de loup van de jaore zeen veer óngerein de versjille in spelling en oetspraok gaon waardere. Veer maken ós waal, mit respek, attent op pertinente spellingsfaelers, ónnuuedige herhaolingen, stopwäördjes en ‘Hollandisme’.

De bedoeling is óm in de verhaole en gedichte euver ’t laeve de wörkelikheid mit aksie sjoeaner en sterker te make. ’t Geit veural óm spele mit taal en orginaliteit.

Ria Janssen

zang

Ria Janssen en Jan Huijbers zijn zondag 26 november a.s. de muzikale gasten in het Torna | Cultura – café. Ria Janssen studeerde zang aan het conservatorium. Ze kreeg les van de bekende tenor Hein Meens en werkte samen met Ed Spanjaard, de latere chef-dirigent van het Limburgs Symfonie Orkest (LSO).
Na haar studietijd werd ze dirigent van diverse (kinder)koren. Ze geeft regelmatig zangworkshops aan het conservatorium en bij het Centrum voor de Kunsten in Maastricht. Daarnaast verzorgt ze concerten en geeft ze zang- en pianoles. Ze zingt liederen van Strauss, Schumann en Fauré, met daarnaast een licht repertoire.

Door ervaringen als dirigent, zanger, docent en coach is bij mij de behoefte ontstaan om deze vakgebieden te bundelen en dat heeft met doen besluiten een opleiding tot zelfstandig ondernemer”. (Ria Janssen)
Ervaring als solist:
-In ‘Die Zauberflöte’ met LSO o.l.v. Ed Spanjaard,
-als koorzanger in “Land des Lächelns’ met LSO o.l.v. Ed Spanjaard,
-in TV-opnames voor de TROS
-i.s.m. Fanfare Zeeuws-Vlaanderen.
Ervaring als zangcoach:
-coaching bij het instuderen van musicalstukken op Scholengemeenschap Trevianum te Sittard
-zangcoach bij privéleerlingen aan huis
-diverse workshops

Jan Huijbers

gitaar/piano

Jan Huijbers begeleidt zangeres Ria Janssen op piano en gitaar.
Hij studeerde muziekinstrumentenbouw en heeft zich vervolgens verdiept in de pianotechniek. Hij werkt al 23 jaar als zelfstandig pianotechnicus/-stemmer voor amateurs, en voor professionals op grote podia in geheel Europa.

Annie Schreuders-Derks

limburgse volkscultuur

Annie Schreuders-Derks heeft haar levenslange interesse in de Limburgse volkscultuur geconcretiseerd in haar Volkskundig Bureau NostalNu. De door haar bijeengebrachte collectie geeft een goed beeld van het leven van de Limburgse vrouw in al haar facetten gedurende de laatste anderhalve eeuw. Mode, kleedgedrag en kostuumgeschiedenis zijn de meest aansprekende thema’s bij NostalNu. Maar ook religie, volksverhalen en dialect komen aan de orde, met als rode draad ‘De levensloop van de mens’ en de ‘Jaarkranstradities’. Bij Torna | Cultura zal ze heel speciaal vertellen over de tradities rondom Sinterklaas. Zo maakt ze de bezoekers onder andere duidelijk waarom Sinterklaas over het dak rijdt en waarom we chocoladeletters eten.

NostalNu biedt een verrassende blik op de Limburgse volkscultuur. Het is de cultuurgeschiedenis van alledag: herkenbaar voor velen, interessant voor iedereen. Daarbij wordt in het bijzonder aandacht besteed aan het vrouwenleven. Heimwee naar vroeger met een eigentijds tintje. De door Annie Schreuders-Derks bijeengebrachte collectie geeft een goed beeld van het leven van de Limburgse vrouw in al zijn facetten gedurende de laatste anderhalve eeuw. Met aandacht voor tradities, gebruiken in religie, mode en kleedgedrag, eet- en drinkcultuur en wooncultuur. Dat zijn de wegwijzers gedurende de originele trip terug in de tijd. De belangstelling gaat overigens niet uitsluitend uit naar het verleden, ook het heden speelt in de volkscultuur een belangrijke rol. Vanaf 1988 was Annie Schreuders medewerker van het Limburgs Volkskundig Centrum in Limbricht, In 1994 begon zij met een eigen volkskundig bureau en museum in haar woonhuis te Susteren. In 2003 werden deze verplaatst naar een nieuwe, ruime locatie in Echt en werd het “Museum van de Vrouw” opgericht. Daar is Annie Schreuders als conservator aan verbonden gebleven tot haar pensionering 01- 01- 2011.

Daarna heeft zij Volkskundig Bureau NostalNu weer opgepakt.
Annie Schreuders-Derks is een wandelende encyclopedie als het gaat om kennis van de volkscultuur in Limburg. Het boek ‘De hele Santenkraam’ is slechts een samenvatting van deze kennis en de tekst is een bonte mix van geschiedenis, gebruiken en rituelen, die voor een groot deel de ziel van Limburg vormen. Een monument voor de volkscultuur. In elk deel staat een seizoen centraal, in het eerste de lente. In de maanden maart, april en mei worden verschijnselen als Pasen, Vastentijd, Hemelvaart, de lente, St Jozef (Joep), Mariaverering, bijgeloof, draken en heksen beschreven. Verder is er per dag een lemma gemaakt, met daarin de voor die dag in aanmerking komende heiligen, speciale gelegenheden en spreuken, zoals een almanak is opgebouwd.

Els Zeegers-Koelen

gedicht

Els Zeegers-Koelen leest een door haar geschreven gedicht in het dialect voor. Els, geboren Roermondse, was werkzaam als administratief medewerkster bij de gemeente Roermond. Ze is graag bezig met taal. Schreef gedichten in het Nederlands maar ontdekte al snel dat haar eigen dialect haar zoveel meer te bieden had. Sinds 2006 is ze lid van de Sjrieverskrink Midde-Limburg. Een groep enthousiaste schrijvers die graag met taal aan de gang gaat, louter voor hun plezier en die zeker niet de behoefte hebben aan literaire hoogstandjes.
In haar gedichten en sinds kort ook verhalen en columns kan ze veel van zichzelf kwijt. Ze is een gevoelsmens, neemt veel indrukken in zich op en heeft oog voor details. Inspiratie haalt ze vooral uit ‘t dagelijks leven en de natuur. Schrijven is voor haar hard werken, zichzelf blijven uitdagen; erin kruipen, ‘t tot leven brengen en perfectioneren tot iets moois. Ze is pas tevreden als ze mensen kan raken. Haar gedichten zijn gepubliceerd in Lèste wäörd, LiLiLi-boeken en Platbook.

De Sjrieverskrink Midde-Limburg (SML) is ’ne informele krink van 10 ambitieuze amateursjrievers mit es doel in de Limburgse taal, mit al zien versjille, te sjrieve, zich óngerein dao-in mit goje raod te óngersteune en zich neet hove te sjenere.
De SML is vrieblievendj en volledig ónaafhankelik van de vereniging VELDEKE en haet ouch geine officiële status es stichting of vereniging. Daonaeve zeen waal weer twieë leden van de SML lid van ’t hoofdbestuur vanVeldeke.

De SML is, mit alle waardering en respek, neet verantwaordelik veur activiteiten en publicaties die lede privé samestèlle, presentere en organisere.
Alle lede zeen lid van ein of mieë kringe van VELDEKE en de SML wuuertj geregeldj gevraog óm aan activiteite van kringe mit te doon.Werk van lede van de SML zeen op persuuenlike titel te laeze in Platbook,Veldjbekèt,Veldjgewas en in versjillende waekblajer in de regio. Óm lid te waere van de SML zeen gein eise gestèldj aan laeftied en/of woonplaats. Vanzelfspraekendj mótte de lede ’n redelijke oetdrökkingsvaardigheid in de Limburgse taal höbbe, zoeawaal sjriftelik es ouch mondeling.

De lede van de SML kómme (es regel) edere twieëdje zaoterdig vanne maondj bie-ein in kefee ’t Heukske in St.-Joeas. De maondje juli en augustus zeen fekansiemaondje.

Meistal spraeke veer ’n oetdagendj thema aaf óm euver te sjrieve. Det kintj ’n gedich zeen, ’n kort verhaol, e sprookje of ’ne column. Die wèrkstökke waere ’n aantal daag veure bie-einkóms aan alle lede gestuurdj en oppe bie-einkóms beurtelings veurgelaeze en van opboewendj commentaar veurzeen.

Thema’s wore de aafgeloupe periode o.a.: zintuiglik sjrieve (veule, zeen, ruke, huuere en preuve), vrieheid/ónvrieheid, kirmes, sprookjes, humor, en vriejen tied. In de loup van de jaore zeen veer óngerein de versjille in spelling en oetspraok gaon waardere. Veer maken ós waal, mit respek, attent op pertinente spellingsfaelers, ónnuuedige herhaolingen, stopwäördjes en ‘Hollandisme’.

De bedoeling is óm in de verhaole en gedichte euver ’t laeve de wörkelikheid mit aksie sjoeaner en sterker te make. ’t Geit veural óm spele mit taal en orginaliteit.

Hieronder vindt u het programma van 8 oktober 2017

Pieter Kiewied

gastheer

Pieter Kiewied is onze gastheer op zondag 8 oktober. 
Hij is presentator van ‘Postbus 31’, het best beluisterde programma van L1 Radio op de zondagmorgen waarin Limburgers Limburgers feliciteren. Hij is bekend en populair geworden door zijn unieke stem en zijn vriendelijke stijl van presenteren van het felicitatieprogramma van L1.

Pieter Kiewied is ‘de stjum van de zóndigmörge’. Alleen al in Limburg gemeten, luisteren wekelijks op de zondagmorgen 60.000 tot 70.000 luisteraars naar zijn programma. Daarnaast wordt bijna over de gehele wereld naar hem geluisterd, tot in Australië en Texas toe.

L1 Radio
Luister naar L1 Radio

Sarai van de Boel

kunstenaar

Sarai van de Boel werkt als kunstenaar/ontwerper in een atelier in Amsterdam.
De sfeer van haar werk is gevormd door haar theaterachtergrond, waarin ze als ontwerper van kostuums en decors groot heeft leren denken.

Thans exposeert ze in het Gemeentemuseum Het Land van Thorn. In deze expositie, met als titel ‘Genesinge en Troost’, onderzoekt de kunstenares de motivatie en de levensvragen van mensen op pelgrimstocht. Welke weg bewandel je? Waar ga je naar toe? En met welke verwachtingen ben je onderweg? Zoek je heling, genezing, troost of een wonder?

Onze Lieve Vrouw van Loreto in de ‘Kapel onder de Linden’ in Thorn, en de processie naar deze maagd zijn het uitgangspunt voor het onderzoek van Sarai van de Boel.
De plaats waar mensen hun hartenkreten achterlaten in de hoop dat hun wensen worden verhoord.

Sarai van de Boel ging kostuumontwerpen later steeds meer zien als kunstobjecten. Decor en rekwisieten werden conceptuele autonome ideeën. Haar beelden legt ze vast met röntgenfotografie waarmee een nieuwe dimensie ontstaat.

Naast haar beeldend werk houdt ze zich bezig met kunsteducatie. Ze geeft workshops in eigen studio en in musea, zoals het Stedelijk Museum Amsterdam. Voor het Stedelijk Museum werkt ze als museumdocent. Kunst is voor haar altijd en overal een middel om iets te leren van de wereld.

De expositie ‘Genesinge en Troost’in het museum in Thorn maakt deel uit van de grootscheepse tentoonstelling ‘ONDERWEG/UNTERWEGS AAN RIJN EN MAAS’. Het is een samenwerkingsproject van 40 musea in het Maas-Rijngebied van Nederlands- en Belgisch-Limburg en Rijnland-Westfalen. Lezingen, exposities en excursies vertellen over ‘reizen, vervoersmiddelen en attracties’ in dit gebied.
De kunstenares vertelt over haar werkzaamheden, werk en vooral over de tentoonstelling in Thorn.

Studio Sarai
Sarai van de Boel
Surinamekade 11
1019 BH Amsterdam
info@sarai.nl

Karel Ruiten

columnist

Karel Ruiten, lid van de Sjrieverskrink Midde-Limburg, leest een door hem geschreven column in het dialect voor. 

Inspiratie haalt hij vooral uit zijn alledaagse omgeving en uit kranten, tijdschriften, computer en TV.
In 2003 werd op initiatief van Veldeke een schrijverskring opgericht, waarvan hij vanaf het begin lid is. De allereerste keer dat hij mee deed aan de ‘Groot-Limburgse Veldeke Dialekpries‘, won hij in Thorn in 1996 de 3e Prijs.
Zijn gedichten, columns en korte verhalen zijn gepubliceerd in Platbook. (uitgave Huis voor de Kunsten.)

Hij is geboren in Echt, groeide op in Montfort, maar woont al ruim veertig jaar in Roermond. In zijn beroepsleven was hij accountmanager bij een energiebedrijf met als werkterrein de hele provincie Limburg in al zijn verscheidenheid. Vanuit zijn beroepsmatig leven heeft hij interesse ontwikkeld in creatief schrijven. Aanvankelijk in de standaardtaal, maar later ook in de Limburgse taal. Mede daardoor is hij lid van Veldeke Limburg geworden.

De Sjrieverskrink Midde-Limburg (SML) is ’ne informele krink van 10 ambitieuze amateursjrievers mit es doel in de Limburgse taal, mit al zien versjille, te sjrieve, zich óngerein dao-in mit goje raod te óngersteune en zich neet hove te sjenere.
De SML is vrieblievendj en volledig ónaafhankelik van de vereniging VELDEKE en haet ouch geine officiële status es stichting of vereniging. Daonaeve zeen waal weer twieë leden van de SML lid van ’t hoofdbestuur vanVeldeke.

De SML is, mit alle waardering en respek, neet verantwaordelik veur activiteiten en publicaties die lede privé samestèlle, presentere en organisere.
Alle lede zeen lid van ein of mieë kringe van VELDEKE en de SML wuuertj geregeldj gevraog óm aan activiteite van kringe mit te doon.Werk van lede van de SML zeen op persuuenlike titel te laeze in Platbook,Veldjbekèt,Veldjgewas en in versjillende waekblajer in de regio. Óm lid te waere van de SML zeen gein eise gestèldj aan laeftied en/of woonplaats. Vanzelfspraekendj mótte de lede ’n redelijke oetdrökkingsvaardigheid in de Limburgse taal höbbe, zoeawaal sjriftelik es ouch mondeling.

De lede van de SML kómme (es regel) edere twieëdje zaoterdig vanne maondj bie-ein in kefee ’t Heukske in St.-Joeas. De maondje juli en augustus zeen fekansiemaondje.

Meistal spraeke veer ’n oetdagendj thema aaf óm euver te sjrieve. Det kintj ’n gedich zeen, ’n kort verhaol, e sprookje of ’ne column. Die wèrkstökke waere ’n aantal daag veure bie-einkóms aan alle lede gestuurdj en oppe bie-einkóms beurtelings veurgelaeze en van opboewendj commentaar veurzeen.

Thema’s wore de aafgeloupe periode o.a.: zintuiglik sjrieve (veule, zeen, ruke, huuere en preuve), vrieheid/ónvrieheid, kirmes, sprookjes, humor, en vriejen tied. In de loup van de jaore zeen veer óngerein de versjille in spelling en oetspraok gaon waardere. Veer maken ós waal, mit respek, attent op pertinente spellingsfaelers, ónnuuedige herhaolingen, stopwäördjes en ‘Hollandisme’.

De bedoeling is óm in de verhaole en gedichte euver ’t laeve de wörkelikheid mit aksie sjoeaner en sterker te make. ’t Geit veural óm spele mit taal en orginaliteit.

Leonne Cramers

dichter

Miene naam is Leonne Cramers en ich bèn ein richtig maedje oet Zitterd aan de Maas,
laef in Zitterd, sjrief Gelaens en es ich kal heuërs te de Maas roesje
Roajen draod in mien laeve zeen luuj en weurd in alle meugelikheden en facetten.
Creativiteit mit angere deile, emes oetdage zelf get te make en hie-in enthousiasme, perseuënlikheid en plezeer te óntdèkke.
Saer 1979 sjik ich Krismeswunsje. Vanaaf 1999 höb ich mich meë op tekste toegelag zoawaal in ’t Nederlands es in mien eige taal, ’t Gelaens. Noe en dan broek ich ouch weurd die me neet meë zoa dèks euver de luppe leuët gaon mer waal nog herkènt. Ós eige taal riek aan emoties, krach en geveules die dich wie ein werme daeke koestere. Sjpele mit weurd zörg dat d’r dèkser meë insjteit es me op ’t eësjte oug laeze deit.
Tekste door mich gesjreve kóns te vènje in LiLiLi-beuk, platbeuk en mien eige beukske mit dao-in de eësjte 26 Krismeswunsje “zeëje van tied”.

Tekst in het Nederlands

Mijn naam is Leonne Cramers, kom uit Sittard aan de Maas, leef in Sittard, schrijf Geleens en als ik spreek hoor je de Maas.
Rode draad in mijn leven zijn mensen en woorden in al hun facetten.
Creativiteit met anderen delen, iemand uitdagen zelf iets te maken en hierin enthousiasme, individualiteit en plezier te ontdekken.
Sinds 1979 stuur ik kerstwensen. Vanaf 1999 heb ik me meer op teksten toegelegd zowel in het Nederlands als in mijn eigen taal, het Geleens. Nu en dan gebruik ik ook woorden die je niet meer dagelijks op straat hoort, maar die bij lezers en toehoorders herkenning oproepen. Ik zie wat er om me heen gebeurt en probeer dat in woorden te vangen, daarbij maakt het spelen met woorden dat er meer in zit dan je op het eerste moment leest.
Schrijven is voor mij schilderen en spelen met woorden, in mijn eigen taal vind ik de meeste speling.
Teksten door mij geschreven kun je vinden in LiLiLi-boeken, platboeken en in mijn eigen boekje met daarin de eerste 26 kerstwensen “Zeëje van tied”.

Dialeksjrieverskrink Midde-Limburg

De Sjrieverskrink Midde-Limburg (SML) is ’ne informele krink van 10 ambitieuze amateursjrievers mit es doel in de Limburgse taal, mit al zien versjille, te sjrieve, zich óngerein dao-in mit goje raod te óngersteune en zich neet hove te sjenere.
De SML is vrieblievendj en volledig ónaafhankelik van de vereniging VELDEKE en haet ouch geine officiële status es stichting of vereniging. Daonaeve zeen waal weer twieë leden van de SML lid van ’t hoofdbestuur vanVeldeke.

De SML is, mit alle waardering en respek, neet verantwaordelik veur activiteiten en publicaties die lede privé samestèlle, presentere en organisere.
Alle lede zeen lid van ein of mieë kringe van VELDEKE en de SML wuuertj geregeldj gevraog óm aan activiteite van kringe mit te doon.Werk van lede van de SML zeen op persuuenlike titel te laeze in Platbook,Veldjbekèt,Veldjgewas en in versjillende waekblajer in de regio. Óm lid te waere van de SML zeen gein eise gestèldj aan laeftied en/of woonplaats. Vanzelfspraekendj mótte de lede ’n redelijke oetdrökkingsvaardigheid in de Limburgse taal höbbe, zoeawaal sjriftelik es ouch mondeling.

De lede van de SML kómme (es regel) edere twieëdje zaoterdig vanne maondj bie-ein in kefee ’t Heukske in St.-Joeas. De maondje juli en augustus zeen fekansiemaondje.

Meistal spraeke veer ’n oetdagendj thema aaf óm euver te sjrieve. Det kintj ’n gedich zeen, ’n kort verhaol, e sprookje of ’ne column. Die wèrkstökke waere ’n aantal daag veure bie-einkóms aan alle lede gestuurdj en oppe bie-einkóms beurtelings veurgelaeze en van opboewendj commentaar veurzeen.

Thema’s wore de aafgeloupe periode o.a.: zintuiglik sjrieve (veule, zeen, ruke, huuere en preuve), vrieheid/ónvrieheid, kirmes, sprookjes, humor, en vriejen tied. In de loup van de jaore zeen veer óngerein de versjille in spelling en oetspraok gaon waardere. Veer maken ós waal, mit respek, attent op pertinente spellingsfaelers, ónnuuedige herhaolingen, stopwäördjes en ‘Hollandisme’.

De bedoeling is óm in de verhaole en gedichte euver ’t laeve de wörkelikheid mit aksie sjoeaner en sterker te make. ’t Geit veural óm spele mit taal en orginaliteit.

Nicole van BreedeRode

schrijver, regisseur, toneelspeler

MONOLOOG ’10 METER, EEN LEVEN LANG’

‘10 meter, een leven lang’ is een mooi en ontroerend toneelspel over de dodelijke ziekte ALS, waaraan de vader van Nicole van BreedeRode is overleden. Ze zegt er zelf over: ‘Een verhaal over leven en dood met een ode aan het leven. Ik neem je mee op een prachtige en melancholische reis gebaseerd op het leven van mijn vader die in 2015 overleden is aan ALS. Het verhaal is vol verwondering en onverwachte wendingen. Ik vertel, zing en dans een beeldend verhaal. Laat je meeslepen en geniet. In je eentje de planken op om het publiek in de ogen te kijken en mee te nemen met jouw verhaal. Dat vraagt om lef’.
Nicole van BreedeRode toont die lef in ’10 meter een leven lang’.

Vanaf haar jeugd is Nicole Verhoef (ps. Nicole van BreedeRode) bezig met alle creatieve uitingen die er zijn. Het is voor haar moeilijk zich tot één richting te beperken. Dan is het schilderen en tekenen, dan zingen en dan weer toneel waarin ze zich verdiept. Als leerkracht basisonderwijs heeft ze deze talenten ook altijd kunnen inzetten.
Jarenlang heeft ze in Flevoland gewoond en sinds 2006 is ze terug bij haar roots: Limburg. Net niet helemaal, want ze is net over de grens bij Sittard in Selfkant-Tüddern gaan wonen. Sinds die tijd heeft ze ook weer projecten gedaan, samen met Toneelhuis LFA en Toneelgroep Maastricht. Afgelopen jaar heeft ze meegedaan met SOLO van de LFA. Hiervoor heeft ze voor het eerst een monoloog geschreven, geregisseerd en gespeeld.

Verboden Vruchten

fotogroep Interfocus

Het thema van de Boekenweek 2017 was Verboden Vruchten.
Je zou je in dit verband kunnen afvragen: zijn er in onze moderne tijd, met zulke ruimhartige opvattingen over goed en kwaad, nog wel verboden vruchten? En zo ja, welke zijn dat dan en hoe kunnen we ze in beeld brengen? 
Dit was voor de leden van Fotogroep Interfocus uit Roermond aanleiding voor een fotografische zoektocht naar verboden vruchten.

Het was een ware zoektocht: wat voor de ene persoon een verboden vrucht is, is voor de ander hooguit een zure vrucht. De mens is altijd op zoek naar genot, met als keerzijde de gezondheidsschade, sociale en maatschappelijke problemen.

De zoektocht heeft geleid tot zeer verschillende fotobeelden. Het resultaat, eerder te zien tijdens een expositie in Bibliotheek Bibliorura, wordt in het Torna | Cultura – café getoond, met toelichting door Interfocus-lid Frans Grommen.

De Fotogroep Interfocus Roermond e.o. is opgericht in 2012. De leden van deze groep komen uit de regio Midden-Limburg en zijn enthousiaste, gevorderde vrijetijds-fotografen. 
Tijdens de periodieke bijeenkomsten wordt het eigen werk aan elkaar getoond en kritisch besproken. De feedback van de andere leden en eventuele externe beoordelaars is gericht op het verbeteren van de fotografische en kunstzinnige ontwikkeling van de groep en de individuele fotograaf.

Trio JaMaNo

Het Trio JaMaNo is opgericht in 2017 door Jessica Jansen (klarinet), Beate Matvejeva (dwarsfluit) en Evert van Noort (fagot).

Jessica Jansen heeft recentelijk haar Bachelor klarinet behaald op het Conservatorium van Maastricht en studeert momenteel Recht aan de Universiteit van Maastricht.

Beate Matvejeva komt uit Letland en heeft haar Bachelor dwarsfluit behaald op het Conservatorium van Maastricht en is momenteel bezig met haar Master dwarsfluit.

Evert van Noort studeert Chemische Technologie aan de Technische Universiteit van Eindhoven en speelt in het Nationaal Nederlands Studenten Orkest.

Gedrieën zijn ze lid van de Koninklijke Harmonie van Thorn waar hun vriendschap en muzikale samenwerking is begonnen.

Trio JaMaNo voert tijdens hun optreden in het Torna | Cultura café uit:
• Trio in F Major op.32 movement 3 “Rondo Allegretto”, van Ernst Kummer

• Fragments for wind trio, van Robert Muczynski
I Waltz
II Solitude
III Holiday
IV Reverie
V Exit

• Cinq Pieces en Trio, van Jacques Ibert

• Tango Etude no.3 for flute solo, van Astor Piazzolla

• Judische Suite for clarinet solo, van Evgeni Orkin.